Terug naar site

De impact van miljoenen werklozen

Fondsnieuws 23 maart 2020

23 maart 2020

In Europa gaan Italië, Spanje, Frankrijk en België ver in de maatregelen om verspreiding van het virus tegen te gaan. Dat betekent dat in die landen de economische gevolgen groot zijn. In de Verenigde Staten zijn de staten Californië, Illinois en New York op slot. Dat treft één op de vijf Amerikanen. Deze maatregelen hebben daar direct gevolgen voor de economie. Vertrouwensindicatoren zullen fors dalen en de werkloosheid stijgt onmiddellijk. Elke week worden in de Verenigde Staten op donderdag de aanvragen voor nieuwe werkloosheidsuitkeringen gepubliceerd. De Verenigde Staten zijn een federatie van 50 staten en het federale district Washington. Elke staat registreert elke dag nieuwe werklozen en de berichten die de afgelopen dagen binnenkomen, duiden op een dramatisch cijfer aanstaande donderdag.

Vorige week kwam het aantal nieuwe aanvragen voor een werkloosheidsuitkering uit op 281.000. Op basis van gegevens uit 15 (van de 50) staten zijn er nu al 630.000 nieuwe aanvragen gedaan. Met maatregelen die een nog groter deel van het openbare leven stilleggen, lijkt het er op dat miljoenen Amerikanen deze week een werkloosheidsuitkering aanvragen. Het record stond tot op heden op een week in oktober 1982. Toen werden er 695.000 uitkeringen aangevraagd. De piek in de Grote Recessie was 665.000 in maart 2009.

Door de publicatie van dit cijfer wordt deze week geschiedenis geschreven. De laatste volle week van maart 2020 is voortaan de week waarin het Coronavirus grip kreeg op de Verenigde Staten. Er zullen meer slechte weken volgen. Het werkloosheidspercentage gaat met sprongen richting de tien procent. Die werkloosheid heeft direct invloed op het consumentenvertrouwen en daarmee ook op de consumptie. Werklozen hebben minder te besteden en veel werkenden vrezen voor hun baan. Niet het moment om een nieuwe auto te kopen.

Voor financiële markten betekent slecht nieuws soms goed nieuws, bijvoorbeeld omdat het beleidsmakers aanzet tot actie. Na de forse koersdaling van de afgelopen maand lijkt er al veel slecht nieuws al te zijn verdisconteerd, maar niet dergelijke rampberichten. Citigroup heeft een verrassingsindicator die de impact van macro-economische cijfers meet op de markt. Deze index staat nog altijd opvallend hoog, maar heeft daardoor voldoende ruimte om te zakken. Verder is het kwartaal bijna ten einde, het zijn de weken waarin normaal winstwaarschuwingen naar buiten komen. Er zijn al wat vooraankondigingen geweest, maar de situatie is in snel tempo verslechterd. Dit is niet de beurs die immuun is voor slecht nieuws.

De politiek kan niet anders dan reageren op miljoenen nieuwe werklozen. Trump voelt de bui al hangen en heeft staten gevraagd om de cijfers niet te publiceren. Zoiets lukt wellicht in China, maar niet in de Verenigde Staten. Deze malaise helpt Trump niet bij zijn herverkiezing. Op dit moment heeft Joe Biden de grootste kans om de volgende president te worden. Trump probeert een groot pakket van $ 2 biljoen door het Congres te krijgen, waardoor elk Amerikaans gezin $ 3.000 van de staat krijgt. De Democraten zien echter niets in de bijbehorende $ 500 miljard om grote bedrijven te redden, waaronder $ 50 miljard voor de luchtvaartindustrie. Deze politieke impasse zorgt er voor dat het dal in het tweede kwartaal nog wat dieper zal worden. Er zijn economen die de Amerikaanse economie in het tweede kwartaal met meer dan 20 procent zien krimpen. Ook dat is in historisch opzicht een unicum. Er zijn decennia waarin niets gebeurt, en er zijn weken waarin decennia gebeuren.