De nieuwe regels voor de belasting op sparen zijn een kostbare fout die ten koste gaat van de BV Nederland. Het raakt de financiële zelfredzaamheid van veel Nederlanders.

Fouten in wet- en regelgeving hebben in de financiële wereld grote gevolgen. Er ontstaat al snel een systeemrisico, een risico dat de financiële stabiliteit bedreigt waardoor uiteindelijk de economie forse schade oploopt. Neem bijvoorbeeld de Bazelakkoorden. Banken hoefden volgens de regels van het Bazelcomité geen kapitaal aan te houden voor staatsobligaties. Europese banken kochten daarom veel staatsschulden. Een lokale Griekse crisis werd een bankencrisis en zelfs een eurocrisis.

Daar komt verandering in. De belasting op sparen gaat op de schop. De 400 euro belasting op spaarrente wordt vanaf 2022 niet meer geheven. Men kijkt niet langer naar een fictieve rente van 4 procent, maar naar de daadwerkelijke rente. Nu is die rente 0,09 procent. Per persoon wordt daardoor 440.000 euro vrijgesteld van belasting. Als de spaarrente in 2022 is gezakt tot bijvoorbeeld 0,01 procent, is zelfs meer dan 4 miljoen per persoon vrijgesteld. Bij een rente van nul hoeven zelfs sparende miljardairs geen belasting meer te betalen. Lijkt mij lastig uitlegbaar.

Voor wie veilig wil beleggen in obligaties is de fictieve rente in 2022 opgelopen van 4 procent naar 5,25 procent. Over alles mag ook nog eens 33 procent in plaats van 30 procent belasting worden betaald. Met een tienjaarsrente van -0,5% is het verschil met een spaarrekening zonder rente opeens 2,25% negatief. Het gevolg is dat alle risicoprofielen op de schop moeten. De leidraden van de AFM op dit gebied kunnen in de prullenbak. Vermogensbeheerders kunnen stoppen met het aanbieden van obligatie- en mixfondsen aan particulieren. Door dit onderscheid ontstaan nieuwe arbitragemogelijkheden die de belastingdienst dan weer zal moeten bestrijden, dat terwijl we het vooral voor die dienst zo gemakkelijk mogelijk moeten maken.

Maar bovenal betekent het dat Nederlanders een nog sterkere prikkel krijgen om te sparen in plaats van te beleggen. Met een berg spaargeld die nu al gelijk is aan de staatsschuld, gaat dit uiteraard ten koste van het rendement. De overheid dringt er wel op aan dat Nederlanders financieel zelfredzaam moeten zijn, maar geeft ze daarvoor niet de middelen. Niet gemakkelijker en zeker niet leuker.

Photo by The New York Public Library on Unsplash (Sign, Harlingen, Texas, 1939)