Zondag 20 december voer het vliegdekschip Shandong door de straat van Taiwan. Een dag daarvoor passeerde daar een schip van de Amerikaanse marine. De Shandong is het tweede vliegdekschip van China. Het is zelfs het eerste vliegdekschip dat helemaal in China is gebouwd. Het andere vliegdekschip, de Liaoning, is een oud Russisch vliegdekschip. Het derde vliegdekschip staat op stapel. Er volgen er meer. Taiwan reageerde onmiddellijk met verschillende vliegtuigen en marineschepen. In de afgelopen jaren zijn de spanningen rondom Taiwan opgelopen. Xi Jingping is veel nationalistischer dan de grote roergangers voor hem. In 2016 verloor de Kwomintang in Taiwan ook nog eens de verkiezingen. Deze partij heeft meer sympathie voor China dan de Democratische Progressieve Partij die nu aan de macht is in Taiwan. Peking slaagt er aardig in om Taiwan te isoleren. Verschillende landen hebben in de afgelopen jaren hun diplomatieke banden met Taiwan opgegeven en kiezen voor het commercieel interessante China. Ook de wereldgezondheidsorganisatie en de internationale luchtvaartorganisatie sluiten Taiwan uit van bijeenkomsten waarvoor ze in het verleden wel waren uitgenodigd. China eist ook dat buitenlandse luchtvaartmaatschappijen Taiwan op de kaart aanduiden als onderdeel van China.
Xi Jinping wil de huidige status quo tussen China en Taiwan beëindigen. Hij streeft naar reunificatie met deze afvallige provincie. Hij wil de geschiedenis ingaan als de leider die Taiwan weer volledig onderdeel heeft gemaakt van China. In reactie daarop is de Verenigde Staten assertiever geworden waar het gaat om Taiwan. Het heeft zelfs gedreigd om Amerikaanse troepen daar te stationeren. De straat van Taiwan is het nieuwe geopolitieke middelpunt van het wereldtoneel en neemt daarmee de rol over van de Perzische Golf. Toch is het onwaarschijnlijk dat China de macht in Taiwan zal overnemen door militaire strijd. Daarvoor is het Amerikaanse leger nog te machtig. Bovendien zal zo’n actie China niet populair maken in de wereld. Niet dat China daar echt mee zit. Inmiddels is in Hongkong de Chinese veiligheidswet van kracht, een wet waarin Taiwan ook expliciet wordt genoemd. China zal eerder haar economische macht gebruiken om Taiwan te intimideren en te isoleren. Tegelijkertijd probeert Peking Taiwanese bedrijven te verleiden om meer activiteiten te verplaatsen naar het vasteland van China.
Volgend jaar bestaat de Chinese communistische partij 100 jaar. In China zijn verjaardagen belangrijk en zeker die met ronde getallen. Het belangrijkste uitgangspunt van de Chinese communistische partij is nationale integriteit, een direct gevolg van het feit dat in 1921 China werd bedreigd door het imperialisme en de kolonisatie door Japan. Wat is nu mooier om op die verjaardag de eenwording van China te vieren. In Taiwan staat ook de grootste chipsfabriek ter wereld. De marktkapitalisatie van TSMC is inmiddels groter dan Intel, het bedrijf dat ooit symbool stond voor de macht van Silicon Valley. Zeker nu de Verenigde Staten China op technologisch gebied aanvalt, is zo’n trofee mooi meegenomen. China geeft elk jaar meer uit aan de import van semiconductors dan aan de import van olie, dus ook voor de Amerikanen is Taiwan belangrijker dan Saoedi-Arabië. De noodzaak van China om te acteren in het conflict rondom Taiwan neemt toe nu de Verenigde Staten bedrijven als Huawei, ZTE en SMIC uitsluit van Amerikaanse technologie.
De grote vraag is natuurlijk hoe China Taiwan wil inlijven. China investeert fors in de eigen semiconductor-technologie en heeft voldoende macht over Taiwan om het land te dwingen daaraan mee te werken. Een sterke Chinese technologiesector betekent ook een sterker Chinees leger. Landen die veel investeren in het militaire apparaat zoals de Verenigde Staten Japan, Zuid-Korea en Israël hebben alleemaal een sterke technologiesector. Het mes snijdt dus aan twee kanten. Het openlijk wapenvertoon van China in de straat van Taiwan heeft tot gevolg dat bedrijven terughoudender zullen worden om in Taiwan te investeren. Ze zullen ook niet meer afhankelijk willen zijn van Taiwanese componenten. Een nog grotere stap voorwaarts, vooruitlopend op de viering van het honderdjarig bestaan van de partij, is zeer wel mogelijk. Xi heeft ook in Hongkong laten zien dat hij uiteindelijk zijn zin krijgt.
Photo by Winston Chen on Unsplash