Super Mario is terug. Mario Draghi was van november 2011 tot november 2019 president van de ECB en wereldberoemd geworden door zijn toespraak in Londen waarin hij de euro vergeleek met een hommel. Een hommel hoort niet te kunnen vliegen, maar toch vliegt hij. Draghi stelde dat de ECB klaar staat om er alles aan te doen om de euro te behouden. ‘En geloof me, dat zal genoeg zijn’, zo waren zijn woorden. Die uitspraak viel samen met het hoogste rentestand op obligaties van de Zuidelijke lidstaten. Sindsdien is die rente fors gedaald. De tienjaarsrente in Italië en Griekenland staan nu op 0,66 procent, in Spanje op 0,12 procent en in Portugal op 0,06 procent. De Ierse tienjaarsrente is zelfs negatief. Toch dreigen de zorgen over het voortbestaan van de euro terug te keren. Niet zozeer door de verkiezingen in Nederland of die van Duitsland in september. De verkiezingen in Frankrijk volgend jaar liggen zelfs nog achter de horizon. Het is Italië dat opnieuw het politieke middelpunt is van de eurozone.
Op verzoek van de Italiaanse president Mattarella gaat Mario Draghi een poging doen om een zakenkabinet te vormen. Na de val van de Conte-coalitie was het enige andere alternatief vervroegde verkiezingen. In Italië kan alleen de president vervroegde verkiezingen uitschrijven, maar Mattarella zag het niet zitten om midden in de pandemie verkiezingen te organiseren. Het is niet eenvoudig om een nieuwe coalitie te vormen in sterk gepolariseerde Italië, maar als iemand het kan is het Super Mario. Dit is de man die zelfs de Bundesbank zo ver kon krijgen om in te stemmen met kwantitatieve verruiming. Zonder de rechtse Lega Nord en de anarchistische vijfsterrenbeweging blijft er alleen brede coalitie van gefragmenteerde middenpartijen over. Uit de peilingen blijkt bovendien dat Lega Nord samen met Forza Italia en de Fratelli d’Italia na verkiezingen een absolute meerderheid zou kunnen behalen in het parlement. Dat is dan een rechtse coalitie met sterke anti-Europese gevoelens. Deze drie partijen sturen daarom liever aan op nieuwe verkiezingen. Dat is ook precies de reden dat de overige partijen geen verkiezingen willen. Bovendien moet het Italiaanse parlement over 12 maanden een nieuwe president kiezen en die heeft in Italië veel macht. Met een eurosceptische populist als volgende president van Italië komt het einde van de eurozone en de Europese Unie wel erg snel in zicht. Elke partij die dit niet wil, dient zich dus te schikken naar de eisen van Draghi. Super Mario is verder als geen ander in staat om Brussel zo ver te krijgen dat Italië de 200 miljard uit het steunplan krijgt, zonder dat er sprake zal zijn van substantiële hervormingen in Italië. De man is nu eenmaal goed met woorden.
Draghi is daarmee de enige persoon die niet één keer, maar twee keer de euro kan redden. En dat is allemaal te danken aan Nederland. Draghi kon president van de ECB worden omdat hij sinds 2006 gouverneur was van de centrale bank van Italië. In Italië wordt de gouverneur van de centrale bank benoemd voor het leven. De voorganger van Draghi, Antonio Fazio, is inmiddels 84. Maar Fazio werd gedwongen om af te treden op 19 december 2005 na een groot schandaal. ABN Amro probeerde Banco Antonveneta over te nemen, maar Fazio trok de Banco Popolare Italiana (BPI) en de Banco Popolare di Lodi voor. Na de arrestatie van de topman van BPI kwam een samenzwering aan het licht bleek dat Fazio en zijn naaste medewerkers wel erg gevoelig waren voor giften van de topman. Als klap op de vuurpijl werd Fazio officieel in staat van beschuldiging gesteld wegens bevordering van handel met voorkennis. In 2011 werd Fazio zelfs voor marktmanipulatie veroordeeld. Hij kreeg een celstraf van 3,5 jaar en een geldboete van 1,3 miljoen euro. Dat klinkt niet als de man die de euro zou hebben gered. Zonder die mislukte overnamepoging door het Nederlandse ABN Amro zou Draghi de toppositie bij de Italiaanse centrale bank en later de ECB nooit hebben gekregen. En dan zou Super Mario nooit tot twee keer toe de euro kunnen redden. Het kan verkeren.
Photo by Cláudio Luiz Castro on Unsplash