Het huidige beleid van de Amerikaanse centrale bank is dat de inflatie enige tijd boven de lange termijn trend van 2 procent mag bewegen voordat de Federal Reserve ingrijpt. De inflatie is daar nu zo lang onder gebleven dat die er nu ook wel langere tijd boven de trendlijn uit mag komen. Dat terwijl afgelopen decennia de beleidsrente al werd verhoogd bij het idee dat er inflatie in de pijplijn zou kunnen zitten. Op dit moment loopt de inflatie op en zal de komende maanden ruim boven de trend uitkomen. Vrijwel iedereen is het erover eens dat dit een tijdelijk fenomeen is. Het is gebruikelijk dat de inflatie, komende uit een recessie, oploopt. Er zijn bovendien wat verstoringen geweest inde productieketen als gevolg van de coronacrisis, maar dit is een tijdelijk fenomeen. De Fed rekent met 2,4 procent voor dit jaar. De grote vraag is wat de markt en de Fed gaan doen wanneer de inflatie daar daadwerkelijk bovenuit komt.
Afgelopen weekeinde gaf Warren Buffett aan dat Berkshire Hathaway op dit moment wordt geconfronteerd met aanzienlijke inflatie en dat het bedrijf daarop reageert door de prijzen te verhogen. Hij voegde daaraan toe dat dit door de markt wordt geaccepteerd. Dit is ook terug te zien in de laatste cijfers van de inkoopmanagers. De prijscomponent stijgt daar al 11 maanden op rij en staat op het hoogste niveau sinds juli 2008. Grondstoffenprijzen stijgen over een breed front. Koper, olie, hout, palladium, mais, soja, afgezien van goud is er bijna geen grondstof waarvan de prijs niet stijgt. Zelfs een nieuwe ‘grondstof’ zoals CO2 is in zes maanden tijd in prijs verdubbeld en kan nog veel verder stijgen. De prijs moet naar 100 tot 200 euro per ton om de Europese klimaatdoelstellingen te halen. Er is al vijf maanden een tekort aan chips. Eerst kreeg de auto-industrie de schuld, maar nu heeft de hele wereld er last van. En het blijft niet bij vijf maanden, het zal jaren duren voordat de productiecapaciteit van chips voldoende is uitgebreid. Klinkt niet echt als tijdelijk.
Door de veranderende mix met daarin minder laagbetaalde banen, lijkt het of de lonen stijgen, maar dat valt wel mee. Tegelijkertijd klagen veel ondernemers over de problemen die ze hebben om goed personeel te vinden. Als de economie weer volledig opengaat, zullen de tekorten op de arbeidsmarkt terugkeren en kunnen de lonen over een breder front stijgen. Vakbonden zijn wellicht niet meer zo machtig, maar social media wel. Eén op de vijf werknemers in de horeca heeft tijdens de coronacrisis een andere baan gevonden en de laatste babyboomers hebben nu toch echt voor dat vervroegde pensioen gekozen. Ondernemers zullen weinig moeite hebben om de prijzen te verhogen, dankzij de sterke vraag van consumenten, de lage voorraden en als compensatie voor de tegenvallers tijdens de coronacrisis, iets wat door consumenten wordt geaccepteerd. Die consument staat er beter voor dan ooit dankzij subsidies van de overheid.
De Amerikaanse inflatieverwachtingen staan nu ongeveer waar de Fed ze wil hebben. De Fed geeft overigens zelf aan dat ze vooral let op de ontwikkeling van de werkloosheid. De inflatie mag oplopen totdat de mensen die dit het meest nodig hebben ook een baan vinden. Dat zijn mensen die het al niet breed hebben, maar volgens de Fed moeten eerst voedselprijzen en huisvestingskosten stijgen, om de Amerikanen die daaraan het meest aan uitgeven aan een baan te helpen. Inflatie moet er komen, tegen elke prijs. Het doet denken aan de jaren zestig en zeventig, het tijdperk van de Phillips Curve van Samuelson en Solow. Het idee was toen dat hogere inflatie moest worden geaccepteerd om volledige werkgelegenheid te bewerkstelligen. Ook toen werd inflatie gezien als een tijdelijk fenomeen, alleen voelde dat tijdelijke toch verrassend snel als permanent. De komende maanden gaan we zien of iedereen de kalmte kan bewaren op het moment dat de inflatie oploopt. Maar met inflatie is het net als met risico’s. Beleggers hebben niets tegen risico, zolang het maar geen geld kost.
Photo by Grillot edouard on Unsplash