Door westerse ogen wordt vaak een negatief beeld geschetst over China. Enkele van die verhalen zijn waar, maar de meeste klinkklare onzin. Halve waarheden en soms harde propaganda zorgen voor een opeenstapeling van fake nieuws over China. Op uitnodiging van Kraneshares mocht ik een week in Peking en Shanghai doorbrengen. Een week China om de theorie te combineren met de praktijk, om de macro-economie te toetsen op microniveau en om het nuttige met het aangename te verenigen.

Lagere Chinese groei is normaal

De groei van de Chinese economie is in het derde kwartaal teruggevallen naar het laagste niveau sinds 1992. Met 6 procent is die groei een stuk lager dan de recordgroei van 14,2 procent over 2007. Toch is 6 procent over ruim $ 14 biljoen absoluut gezien bijna het dubbele van 14,2 procent over $ 3,5 biljoen. De omvang van de Chinese economie is sinds 2007 immers verviervoudigd. Waar dertig jaar geleden 6 procent Chinese economische groei nog gelijk was aan 0,4 procent groei in de VS, staat 6 procent nu gelijk aan 4 procent groei voor de Amerikaanse economie. De bijdrage van China aan de groei van de wereldeconomie is groter dan ooit, zelfs bij slechts 6 procent groei.

Impact handelsoorlog gecompenseerd door stimulerende maatregelen

Dat de groei op korte termijn tegenvalt, wordt toegeschreven aan de effecten van de handelsoorlog. In renminbi is de export dit jaar echter met 5,2 procent gestegen. De totale export naar de Verenigde Staten beslaat slechts enkele procenten van het Chinese BBP. China compenseert eventuele krimp met fiscale en monetaire maatregelen. Niet zo groot als voorheen: de geldgroei loopt nu in de pas met de economische groei om financiële risico’s zoals een verdere oververhitting van de huizenmarkt te voorkomen.

Autosector belangrijkste verklaring tegenvallende groei

De belangrijkste oorzaak voor de tegenvallende groei is de autosector. Die omvat maar liefst 5 procent van de Chinese economie. Een krimp van de autoverkopen met meer dan 10 procent zorgt voor een tegenvaller van 0,5 procentpunt. Autoverkopen vallen terug door minder stimulerende belastingmaatregelen en hogere milieustandaarden. Op lange termijn is het onwaarschijnlijk dat in China de penetratiegraad van auto’s even hoog zal zijn als in de westerse wereld. De Chinese steden zijn daar simpelweg niet op toegerust. Uit een bedrijfsbezoek aan Didi, de Chinese Uber met maar liefst 65 procent marktaandeel, bleek dat Chinezen op dit gebied massaal de deeleconomie omarmen. Ook omdat het gebruik van Didi, in tegenstelling tot Uber hier, veel goedkoper is dan het bezit van een eigen auto.

De beste dingen in het leven zijn gratis

De lagere economische groei heeft ook zo zijn voordelen. De lucht in Peking was stralend blauw. Mogelijk dat de recente viering van het 70-jarig bestaan van de volksrepubliek daaraan heeft bijgedragen, maar het is ook een neveneffect van lagere economische groei. Op straat is het schoon en stil, dankzij het gebruik van elektrische scooters. De herbalancering van de Chinese economie, meer nadruk op consumptie en minder op investeren in vervuilende fabrieken, heeft ook positieve effecten die niet vallen onder de definitie van het BBP.

Opkomst Azië goed voor aandelen

Beursgenoteerde bedrijven profiteren sterk van groeiende consumentenbestedingen. Wat consumptie betreft mag de rest van Azië niet worden vergeten. De economie van India was in de jaren tachtig even groot als die van China. Eind jaren negentig was China twee keer groter dan India, inmiddels vijf keer zo groot. Desondanks is de economie van India nu net zo groot als die van China in 2006 en mogelijk op een vergelijkbaar kantelpunt voor wat betreft consumentenbestedingen. India heeft evenveel inwoners en is een grote belofte voor de komende tien jaar. In die tien jaar zal de consumptie wereldwijd door de opkomende Aziatische consument verdubbelen. Deze prognose rijmt niet met de bescheiden rendementsprognoses voor aandelen, waarschijnlijk focussen die te veel op de lage groei in de westerse wereld.

Markten ontwikkelen zich snel

Chinezen sparen veel, dertig procent van alle besparingen wereldwijd zijn Chinees. Een groot deel van die besparingen wordt gebruikt voor de aankoop van een huis. Slechts een klein deel van de besparingen gaat naar de aandelenmarkt. De aandelenmarkt is daardoor voor de Chinese consumptie niet zo belangrijk. Dat is in de VS wel anders. In China wordt de hervorming van de kapitaalmarkten in snel tempo voortgezet. Buitenlanders kunnen nu eenvoudig beleggen in renminbi. Desondanks is het aandeel van buitenlandse beleggers nog relatief klein. Op de aandelenmarkt bestaat nu slechts 8 procent van de free float uit buitenlandse beleggers, op de obligatiemarkt minder. Beide markten vormen sinds kort een groeiend onderdeel van belangrijke wereldwijde aandelen- en obligatie-indices.

Belangen Chinese overheid en beleggers lopen parallel

China wil minder afhankelijk worden van de Amerikaanse dollar, een proces dat wordt versneld door de recente opstelling van de VS. Nu al gaat 20 procent van de totale oliehandel in renminbi. De Chinese centrale bank heeft swaplijnen met andere Aziatische banken, zodat bij een volgende crisis niet de VS, maar China kan optreden als ‘lender-of-last-resort’. Bovendien gebruiken de Amerikanen de dollar als wapen, door tegoeden te bevriezen en betalingsverkeer onmogelijk te maken. Dat vreet aan de reservevalutastatus van de dollar. Renminbi kan alleen een rol van betekenis spelen als de Chinese kapitaalmarkten zich verder ontwikkelen en groot genoeg zijn om overtollige renminbi’s te parkeren. Net zoals China een groot deel van haar dollars gedwongen moet aanhouden in Amerikaanse staatsobligaties, zal de markt voor renminbi-obligaties ook die rol moeten spelen. Maatregelen die buitenlandse beleggers schaden, frustreren deze ontwikkeling. Door de lagere afhankelijkheid van de dollar ontstaan er bovendien nieuwe diversificatiemogelijkheden voor internationale beleggers. Voor wie de lage of negatieve rentes in de rest van de wereld wil ontvluchten, is China een alternatief. Aandelenbeleggers profiteren van stijgende consumentenbestedingen, stijgende rijkdom en betere governance, juist op een moment dat beleggers onderwogen Azië en China zitten.

Photo by Han Dieperink, Beijing, Hujialou, office Royal Dutch Shell