Terug naar site

Ingrijpen in de vrije markt

Fondsnieuws 20 april 2020

20 april 2020

In een vrije markt wordt de prijs bepaald door vraag en aanbod. In de marktprijs zit alle informatie die nodig is om de economische beslissingen te coördineren. Prijzen prikkelen consumenten en producenten tot het oplossen van overschotten en tekorten. In de financiële markten komen dagelijks ontelbare prijzen tot stand, die daarmee een schat aan informatie bevatten. Beleggers gebruiken die informatie voor het nemen van beslissingen. Zo is bijvoorbeeld de VIX-index een indicator voor de angst in de markt, een indicator die gebaseerd is op optieprijzen.

Kredietopslagen of credit spreads vormen het verschil tussen de rente die een bedrijf moet betalen en de rente die de overheid moet betalen. Die opslag verschilt per bedrijf. Sterke bedrijven betalen minder opslag dan zwakke bedrijven. De kredietopslag geeft daarom vaak een beter beeld hoe een bedrijf er voor staat dan de kredietbeoordeling. Kredietopslagen zelf zijn niet stabiel. Ze zijn afhankelijk van de stand van de economie. In een recessie loopt de kans op een faillissement op en stijgen de kredietopslagen. Ruim voor het economische herstel krimpen die opslagen weer. Daarmee hebben kredietopslagen een belangrijke signaalfunctie. Kredietopslagen zijn om die reden onderdeel van de financiële condities-index, een index die aangeeft in hoeverre de markt bereid is om krediet te verstrekken. Onder het mom van macroprudentieel beleid gebruiken centrale bankiers die financiële condities om de effectiviteit van hun beleid te meten.

Vorige week kondigde de Fed aan dat ze voortaan ook high yield-obligaties zal opkopen. Dat is een historische stap. Ze beperkt zich weliswaar tot de Fallen Angels en high yield-etfs, maar het betekent dat de kredietopslagen in deze markt niet langer een afspiegeling zijn van de economische ontwikkeling. In de notulen van de laatste bijeenkomst van de ECB staat dat ‘rating tresholds could be lowered for private paper…’. De ECB gaat dus hetzelfde doen als de Fed. De eerste drempel na investment grade is de BB-categorie. In Europa is dat maar liefst 70 procent van de totale high yield-markt. Niet zo vreemd dat de kredietopslagen daar fors inkomen. Na het op één na slechtste kwartaal voor high yield ooit, volgt een snel herstel dat in de afgelopen tachtig jaar niet is vertoond. Centrale banken doen er echt alles aan om de crisis te bezweren. Gegeven de onbeperkte middelen van de centrale bank is dit voorlopig het einde van de vrije high yield markt. Kredietopslagen geven niet langer informatie over de stand van de economie, de prijs wordt gemanipuleerd om de economie aan de praat te houden. De slager keurt voortaan zijn eigen vlees.

Het gevolg van dit beleid is dat er minder bedrijven omvallen. Te veel risico nemen wordt beloond. Bedrijven kunnen zich herfinancieren, terwijl ze anders faillissement moesten aanvragen. Het worden zombie-bedrijven die alleen kunnen overleven dankzij steun van de centrale bank. Daardoor wordt slecht nieuws over de economie opeens goed nieuws. De centrale bank moet dan immers nog meer stimuleren om deze bedrijven overeind te houden. Er is geen weg meer terug. Dan verrast het niet dat ook de aandelenmarkt de afgelopen twee weken sterk is gestegen.

Beleggers kopen nu wat de centrale bankiers kopen, een beproefde strategie die ook na de vorige crisis uitstekend heeft gewerkt. Terwijl de economie nog aan het verslechteren is en de winsttaxaties gedurende het bedrijfscijferseizoen voortdurend naar beneden worden bijgesteld, is de beurs alvast begonnen aan het V-vormige herstel, gelet op de snelheid en de omvang een super V. Centrale banken en overheden krijgen wel een steeds grotere rol in de economie, ook na de virusuitbraak want door de hoge schulden zal een exit-strategie lastig worden.